Czym są mediacje rówieśnicze?
Współcześnie grupą szczególnie narażoną na sytuacje konfliktowe są młodzi ludzie, którzy z trudem próbują sprostać oczekiwaniom rodziców, nauczycieli i rówieśników. Walka o byt, presja dobrego wykształcenia i pozycji w grupie często wyklucza wspólne działania, rodzi napięcia i lęki, nierzadko przemoc psychiczną i fizyczną.
Problemy uczniów/wychowanków idą w parze z problemami wychowawców i rodziców.
Mediacje rówieśnicze są metodą alternatywnego sposobu rozwiązywania sporów, konfliktów występujących wśród dzieci i młodzieży na terenie szkoły czy innych placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz resocjalizacyjnych w obecności mediatora.
Prowadzącym je mediatorem może być osoba bezstronna, potrafiąca rozważyć istniejące możliwości rozwiązania sporów i umożliwić uzyskanie porozumienia przez strony. Mediacje rówieśnicze dotyczą rozstrzygania sporów, do jakich dochodzi na terenie szkoły.
Poprzez mediację młody człowiek uczy się właśnie granic wolności, sposobu osiągania swojego celu i realizacji swoich potrzeb. Mediacja uczy też brania odpowiedzialności za swoje czyny i decyzje. Uczniowie będący stronami konfliktu mogą decydować o sposobie naprawienia krzywdy, a inicjatywa rozwiązywania konfliktu i odpowiedzialność za realizację uzgodnionego wspólnie rozwiązania spoczywa na rękach stron. Mediator pomaga jedynie uczniom we wspólnej rozmowie, negocjacjach i w wypracowaniu rozwiązania satysfakcjonującego obie strony.
Mediacja rówieśnicza to przede wszystkim nauka umiejętności samodzielnego rozwiązywania konfliktu. Młodzież dzięki niej uczy się z perspektywy drugiej strony konieczności uznania i zrozumienia sytuacji. Konstruktywne rozwiązywanie konfliktów stymuluje także rozwój umiejętności społecznych, przygotowujących ucznia do życia
w demokratycznym państwie prawa.
Umiejętność konstruktywnego podejścia do konfliktów powinna być stosowana nie tylko w kontaktach młodzieży, ale również na lekcjach, w szerszym życiu szkoły, np. w kontaktach z nauczycielem i personelem pomocniczym.
A jakie korzyści ma z mediacji każda ze stron?
Dla ucznia:
- przestrzeganie praw dziecka/ucznia, zapewnienie jego harmonijnego i pełnego rozwoju,
- z poszanowaniem godności i podmiotowości;
- kształtowanie postawy dialogu i współpracy, wspieranie tolerancji i szacunku inności,
- zapobieganie rozwiązaniom siłowym;
- polubowne rozwiązanie konfliktu w sposób rzeczowy bez agresji;
- porozumienie obu stron, podjęcie działań w rozwiązaniu własnych spraw;
- wyzbycie się lęku przed sprawcą;
- odreagowanie emocji;
- zapewnienie zadośćuczynienia i realne jego otrzymanie;
- zapewnienie współdecydowania w sprawie własnej i o sobie;
- stworzenie szansy uniknięcia napiętnowania i dalszych sankcji karnych;
- zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w szkole;
- doprowadzenie do przyjęcia odpowiedzialności za własne czyny;
- pomoc stronom w wyrażeniu uczuć a sprawcy w zrozumieniu odpowiedzialności za swoje czyny.
dla nauczycieli:
- nauczyciel nie bierze udziału w konflikcie uczeń – uczeń;
- nie angażuje się w konflikty między uczniami;
- ma możliwość lepszego zrozumienia oczekiwań i potrzeb uczniów;
- rozładowanie napięć i nieporozumień w szkole;
- może oczekiwać poprawy atmosfery w szkole przez zacieśnienie współpracy między
- nauczycielami, uczniami i rodzicami/ opiekunami; integracja z uczniami w ramach nowych form aktywności społecznych szkoły.
dla rodziców/opiekunów:
- dziecko nabywa umiejętności rozwiązywania konfliktów;
- rodzic nie jest wzywany do szkoły w celu ukarania dziecka;
- dziecko nabywa umiejętności społecznych;
- dziecko uczy się odpowiedzialności za własne czyny.